16.06.2020
Av. Deniz ZENGİN
7155 sayılı Kanun, abonelik sözleşmelerinden ve bu sözleşmelerin ifası amacıyla tüketiciye sunulup bedeli faturaya yansıtılan mal veya hizmetten kaynaklanan para alacaklarına ilişkin haciz yoluyla ilamsız icra takiplerinin, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) bünyesinde oluşturulan Merkezî Takip Sistemi (MTS) üzerinden başlatılmasına ve haciz aşamasına kadar yürütülmesine ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir .7155 sayılı Kanun kapsamında sadece icra takipleri yer almaktadır. İflâs takipleri bu Kanun kapsamı dışında tutulmuştur. İflâsa tâbi bir borçlu hakkında, abonelik sözleşmesinden kaynaklansa dahi para alacağı nedeniyle merkezi takip sistemi marifetiyle iflâs takibi yapılamaz. Para alacağının kaynağı ise 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da veya diğer ilgili mevzuatta düzenlenen bir abonelik sözleşmesinin ifası maksadıyla tüketiciye sunulan mal veya hizmetin faturaya yansıtılan bedeli olmalıdır
“Abonelik sözleşmesi, tüketicinin, belirli bir mal veya hizmeti sürekli veya düzenli aralıklarla edinmesini sağlayan sözleşmelerdir”.Bu anlamda tüketicinin elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetleri kullanmasını konu alan sözleşmeler birer abonelik sözleşmesidir. Kanun koyucu Merkezi Takip Sistemi vasıtasıyla takip yapabilecek alacaklı yönünden de sınırlama yapmıştır. Abonelik sözleşmesinden kaynaklanan para alacağı nedeniyle, sözleşmenin mal ve hizmet sunan tarafı bu takip yoluna başvurabilir. Buna karşılık tüketici, abonelik sözleşmesinden kaynaklansa dahi, mal ve hizmet sunan tarafa karşı bu yolla takip başlatamaz; tüketici genel takip usûllerine göre takip yapmalıdır. Kanun, takibin haciz aşamasına kadar yürütülmesine ilişkin usûl ve esasları düzenlemektedir. Merkezi Takip Sistemi’ne göre başlatılan icra takibinin kesinleşmesi üzerine, takibin sonraki aşamalarında İcra İflâs Kanunu hükümleri uygulanır. Nitekim takip talebine, haciz ve sonraki işlemler için yetkili olan icra dairesinin yazılması gereklidir. 7155 sayılı Kanun çerçevesinde icra takibi yapılabilmesi, alacaklının kendisini avukat marifetiyle temsil ettirmesine bağlıdır .Merkezi Takip Sistemi’ne göre icra takibi yapılabilmesi için, alacaklı avukatı tarafından sistemde yer alan takip talebi doldurulur. Alacaklının veya avukatının, Merkezi Takip Sistemi ile ilişkilendirmiş hesap numarasını takip talebine yazması zorunludur, bu şekilde borçlunun icra dairesine gitmeden, sistem üzerinden hesaplanan güncel borç miktarını, bu hesap numarasına ödemek suretiyle borcundan kurtulması olanağı tanınmıştır. Takip talebinin sisteme kaydedilmesinden sonra sistem tarafından ödeme emri düzenlenir. Merkezi Takip Numarası alan ödeme emri ile tebliğ mazbatalı kapalı zarfa ilişkin bilgiler,sistem üzerinden ilgili PTT birimine iletilir. Ödeme emrini sistem üzerinden alan PTT birimi, ödeme emrini ve tebliğ mazbatalı kapalı zarfın çıktısını alır ve Tebligat Kanunu hükümleri uyarınca borçluya tebliğ eder.Bu kanun kapsamındaki takiplerde Merkezi Takip Sistemi harcı alınır; ayrıca icraya başvurma harcı ile tahsil harcı alınmaz Ödeme emrine itiraz süresi, ödeme emrinin borçluya tebliğinden itibaren yedi gündür.İtirazlar herhangi bir icra dairesi aracılığıyla veya güvenli elektronik imza kullanılarak MTS üzerinden de yapılabilir. Borçlu ödeme emrine itiraz süresi içinde borcu ödemek suretiyle takibi sona erdirebilir. Ödeme emrine süresi içinde itiraz edilmez yahut itiraz edilmekle birlikte itiraz alacaklının başvurusu ile hükümden düşürülürse takip kesinleşmiş olur. Alacaklı kesinleşen takip üzerine haciz talebinde bulunabilir. Takibin aktif kalabilmesi için ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren iki yıl içinde haciz talep edilmelidir.
